فولاد ابزاری چیست و چه کاربردی دارد؟

امروزه ابزار در زندگی ما جایگاه ویژه ای پیدا کرده است و برای انجام دادن کارها به روشی ساده تر نیازمند استفاده از ابزار هستیم اما فولادی که برای ساخت و تولید این ابزار ها به کار میرود متفاوت با بقیه فولاد ها است. به فولاد هایی که استحکام بالایی در مقابل سایش، مقاومت بالایی در برابر خراش و تحمل گرمایی بالایی دارند و از آنها برای تولید ابزار ها استفاده میکنند فولاد ابزاری یا Tool Steel میگویند. با ما تا انتهای مطلب همراه باشید تا به پرسش فولاد ابزاری چیست و چه کاربردی دارد پاسخ دهیم.

برای اطلاع از قیمت ناودانی و قیمت پروفیل میتوانید به صفحات این محصولات مراجعه کنید.

تولید فولاد ابزاری

در حال حاضر اصلی ترین روش تولید این نوع فولاد در کوره های قوس الکتریکی است، که شامل دو مرحله می باشد، اولین مرحله شامل ذوب بوده و پالایشی ندارد، در مرحله ی دوم فلز ذوب شده وارد مخزن مبدل می شود و پالایش واصلاح می شود. در آخر زمانی که ماده ی مورد نظر تولید شود، به صورت مذاب دورن پاتیلی ریخته می شود. بخش زیادی از هزینه ی این نوع فولاد به علت قیمت مواد اولیه ی آن است.

خواص و استفاده از فولاد ابزاری

از آنجایی که از فولاد ابزاری برای ساخت انواع ابزار همچون مته استفاده میکنند به همین خاطر این فولاد ها خواصی همچون سختی بالا، استحکام و توانایی حفظ شکل در دما و فشار زیاد را دارند. فولاد های ابزاری را به کمک کوره های قوس الکتریکی میسازند. این نوع فولاد توانایی سخت کاری دارد، و تولید آنها دشوار است. در سال 2017 این نوع فولاد بیش از ۴٫۵  میلیادر دلاد ارزش داشت، و انتظار می رود که این ارزش افزایش پیدا کند. ناچی، وست آلپاین و کی لو از بزرگترین شرکت های ساخت فولاد ابزاری هستند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع فولاد آلیاژی و مشخصه های آن ها

تقسیم بندی فولاد ابزاری

تقسیم بندی فولاد های ابزاری به این گونه است که انواع فولاد ابزاری شامل : فولاد ابزار تند بر، فولاد های گرم کار، فولاد های سرد کار، فولادهای ابزار مقاوم به شوک، فولاد کم الیاژ، فولاد ابزار قالب و فولاد ابزار سخت شونده با آب هستند که هر کدام خواص و درصد آلیاژ مخصوص به خود را دارند و در ساخت ابزار های گوناگون با توجه به ویژگی استفاده می شوند.

معرفی انواع فولاد های ابزاری

1- فولاد ابزاری سردکار

فولاد ابزاری سردکار نوعی یکی از انواع فولاد ابزاری است که در آن کربن آن افزایش یافته است و دارای مقدار کمی از دیگر عناصر می باشد. این نوع فولاد برای تولید ابزارهایی به کار میرود که دمای آنها در حین کار بیشتر از 200 درجه سانتی گراد نشود. این نوع فولاد نیز  به پنج گروه تقسیم می شود.

2- فولاد ابزاری گرم کار

این نوع فولاد دارای طیف وسیعی از کاربرد ها است همچنین دارای نوع های متفاوتی نیز میباشد. که هر کدام آنها کاربرد مخصوص به خود را دارد. این نوع فولاد شکل دهی و کار با فلزات در دمای بالا را ممکن می سازد. ابزار ساخته شده از این نوع فولاد ابزاری در دمای بالا استفاده می شوند و درصد کربن در ساخت این نوع فولاد بسیار کم است.

بیشتر بخوانید: فولاد چگونه تولید میشود؟

3- فولاد ابزاری غیر آلیاژی

فولاد ابزاری غیر آلیاژی جهت ساخت ابزار ها و وسایلی به کار می رود که نیاز به مقاومت در دمای بالا ندارند. این فولاد ها استحکام مغزی زیادی ندارند و استحکام سطحی آنها نیز در دمای بالا تر از 200 درجه سانتی گراد از دست می رود. به صورت کلی هرچه میزان کربن استفاده شده در فولاد ابزاری کمتر باشد مقاومت سختی مغزی آن کاهش می یابد.

4- فولاد ابزاری مقاوم به شوک

فولاد ابزاری مقاوم به شوک  نوع دیگری است که نقش اصلی آن در ابزارهایی است که  نسبت بار ضربه‌ای آنها زیاد باشد. این نوع فولاد در ساخت فنر نیز کاربرد دارد. در گروه فولاد ابزار سخت شونده با آب، کربن اصلی ترین آلیاژ است. این فولاد مقاومت کمی در دمای بالا  دارد. امروزه دیگر از این نوع فولاد استفاده چندانی نمی‌شود.

5- فولاد ابزاری تند بر

نوع دیگری از این فولاد ها فولاد ابزار تند بر است، این فولاد ها را به دلیل اینکه توانایی خوبی در ماشین کاری و تراش کاری دارند به این نام معروف شده اند، این فولاد به علت مقاومت بالا و سختی کاربرد بسیار گسترده ای دارد و در انواع ابزار ها استفاده می شود. فولاد ابزار قالب نیز نوع دیگری از این فولاد است که در دو دسته قرار می گیرد. مصرف اصلی این نوع فولاد ساخت قالب های پلاستیکی است، بنابر این سطح این نوع قالب باید سخت و مرکز آن نسبتا نرم باشد. قالب گیری با این نوع فولاد به دو روش فشاریی و تزریقی انجام می شود.

6- فولاد ابزاری کربنی

در تولید فولاد های ابزاری کربنی عنصر کربن بسیار مهم و حیاتی است زیرا این ابزارها را از فولاد درست میکنند و یکی از مواد تشکیل دهنده فولاد کربن است همچنین هرچه مقدار کربن این ابزار ها بیشتر باشد استحکام آن ها نیز بالاتر میرود همچنین باید اضافه کرد این فولاد ها توانایی تحمل 1000 درجه سانتی گراد را دارند.

7- فولاد ابزاری قالب

یکی دیگر از انواع فولاد ابزاری، فولاد ابزاری قالب است. ماده پایه تولید کننده این ابزار ها کربن میباشد اما کربن بکار رفته در این ابزار کمتر از فولاد ابزار کربنی است. به همین خاطر دارای استحکام کمتری هستند اما میتوان این ضعف را با اضافه کردن ماده های دیگری به آن برطرف کرد. از این ابزار ها برای قالب ها استفاده میکنند.

قیمت فولاد ابزاری

قیمت فولاد ابزار به عوامل مختلفی مانند ترکیبات آن وابعاد بستگی دارد. در صورت تغییر در درصد ترکیبات، عملکرد و در نتیجه قیمت فولاد تغییر می کند. دو عنصر فسفر و گوگرد از عناصر گران هستند که از مقادیر کمی از آنها استفاده می شود، با تغییر در ترکیب فولاد کاربرد آن متفاوت می شود، که کاربرد و خصوصیات نیز در قیمت تاثیر دارند.

عامل دیگر، برند تولید کننده آن است، تولید کننده هایی مانند آلمان و ایتالیا از جمله کشور هایی هستند که فولاد آن ها کیفیت و‌ در نتیجه قیمت بیشتری دارد. هند و چین نیز از دیگر تولید کنندگان فولاد هستند که در سال های اخیر تلاش بسیاری برای افزایش کیفیت فولاد های تولیدی خود داشته اند. قیمت لحظه ای فولاد با توجه به قیمت دلار تغییر می کند و با توجه به نوسانات زیاد قیمتی دلار، فولاد نیز دچار تغییرات قیمتی زیادی می شود. همچنین قیمت جهانی فولاد روند افزایشی دارد به همین سبب کشور های تولید کننده قصد کاهش قیمت فولاد های تولید شده ی خود را دارند.

اگر میخواهید در مورد قیمت انواع مقاطع فولادی بدانید میتوانید به صفحه های قیمت میلگرد  و قیمت تیرآهن هاش مراجعه کنید. یا با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.