آهن چیست و انواع آن

همانطور که میدانید آهن از جمله پر مصرف ترین و مهمترین فلزات می باشد؛ بنابر این نقش آهن در زندگی انسان امری انکار ناشدنی میباشد. از خانه ای که در آن زندگی میکنیم تا لوازم نقلیه عمومی که سوار میشویم تا لوازم خانه ما در اکثر آنها یا از آهن استفاده شده است یا محصولات مرتبط به آن شاید برایتان جالب باشد که بدانید در جهان به مقدار 500 میلیون تن سالانه آهن تولید میشود که با احتساب آهن های بازیافت شده 300 میلیون تن دیگر به این مقدار اضافه میشود. امروزه با پیشرفت علم و پیشرفت علم ساخت و ساز بیشتر از آهن استفاده میوشد برای مثال یکی از مواد اصلی در تولید و ساخت انواع میلگرد و تیرآهن، آهن میباشد در ادامه بیشتر به کاربرد این فلز پر کاربرد خواهیم پرداخت.

آهن چیست؟

قبل از آنکه به کاربرد آهن بپردازیم بگذارید کمی شما را با این فلز مهم، آشنا کنیم. آهن جزو یکی از فراوان ترین عناصر روی زمین به شمار میرود و آهن را از لحاظ فراوانی به عنوان چهارمین عنصر فراوان در کره زمین میشناسند. در جدول تناوبی آهن در دوره اول فلزات واسطه با نماد شیمیایی Fe قرار دارد. آهن به لحاظ کاربرد وسیع و فراوانی زیاد جزو یکی از مهمترین فلزات طبقه بندی میشود. آهن که به صورت خالص در طبیعت وجود دارد به شکل سنگ آهن است. آهن به صورت طبیعی شکننده و سخت بوده که تقریبا 5 درصد هسته زمین را تشکیل میدهد. این فلز بیشتر از سنگ معدن هماتیت و مگنتیت استخراج می گردد و به ندرت به حالت آزاد ( عنصری ) یافت می شود.

در مورد اهمیت آهن همین قدر بس که بدانید از خورشید تا ستاره ها از فضا تا درون بدن ما تا بدن دیگر موجودات زنده، همه و همه پر از آهن است و وجود این فلز برای بقای موجودات زنده امری ضروری می باشد. اما امروزه چه فرآورده هایی از آهن به بدست می آیند.

بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر قیمت آهن آلات

انواع آهن آلات

با نگاهی کوتا به پیرامون خودتان در خواهید یافت که چقدر آهن این فلز مهم و ارزشمند در زندگی روزمره ما کاربرد دارد تا تیرآهن در ساختمان تا میلگرد درون بتن تا ساخت درب و پنجره خودرویی که در آن سوار میشویم لوازم خانگی و ... همه این صنایع از آهن بسیار استفاده میکنند. کشف آهن تغیرات بزرگی را بر تاریخ بشر رقم زد چه در جنگ ها چه در ساخت و ساز و ...  پس از کشف آهن و پیشرفت علم بشر تصمیم گرفت تا با ترکیب آهن با فلزات دیگر ضعف این فلز را از بین ببرد و آن را بهبود ببخشد با این کار بود که آلیاژ آهن به وجود آمد که دو نوع پرمصرف آلیاژ آهن فولاد و چدن است که فولاد کاربرد بسیار زیادی در صنایع ساخت و ساز دارد برای مثال ماده اصلی تولید میلگرد و تیرآهن فولاد میباشد.

انواع فرآورده های آهن یا به عبارتی مقاطع مختلف فولاد عبارتند از:

1- پروفیل یا قوطی

چنانچه بخواهیم درباره ی مقاطع فولادی پر مصرف صحبت کنیم در این حوزه اسم پروفیل به چشم میخورد. پروفیل ها انواع گوناگونی دارند که یکی از انواع پر استفاده آن پروفیل ساختمانی میباشد که این نوع قوطی را به صورت مربع یا مستطیل های توخالی تولید میکنند. علت اینکه به این پروفیل این نام را داده اند این است که زیرا عمده کاربرد آن در صنایع ساخت و ساز میباشد. البته پروفیل ها را به اشکال دیگری همچون دایره و چند ضلعی نیز تولید میکنند که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. عمده مصرف قوطی ها در ساختمان سازی در راه پله ها و ساخت درب و پنجره میباشد. لذا عمده مشتریان این محصول را ساختمان ساز ها تشکیل می دهند. قیمت پروفیل تاثیر مستقمی بر روی قیمت درب و پنجره دارد. البته به جز پروفیل ساختمانی انواع دیگر پروفیل نیز وجود دارد به طور کلی پروفیل ها انواع گوناگونی دارند برای مثال پروفیل ها را به شکل دایره و چند ضلعی های باز و بسته نیز میسازند که هریک کاربرد مختص به خود را دارد.

2- تیرآهن و انواع آن

بی شک میتوان گفت که تیرآهن یکی از انواع پرکاربرد و مهم آهن آلات در صنعت ساختمان سازی میباشد. تیرآهن همچون دیگر مقاطع فولادی دارای انواعی است که هر یک کاربرد مخصوص به خود را دارد از انواع تیرآهن ها میتوان به موارد رو به رو اشاره کرد. IPE، INP، هاش و لانه زنبوری این تیرآهن ها از انواع مهم تیرآهن میباشد که در بازار نیز به طور عمده ای وجود دارند. سطح مقطع تیرآهن ها با شکل H و I میباشد. از تیرآهن ها برای اسکلت ساختمان استفاده میکنند و وظیفه کلی تیرآهن در سازه تحمل بار وارده بر ساختمان و انتقال و مهار آن میباشد.

بیشتر بخوانید: تفاوت تیرآهن معمولی با تیرآهن هاش

3- میلگرد؛ یکی از مهمترین انواع آهن آلات

اگر بخواهیم به یکی دیگر از انواع مهم آهن آلات در صنعت ساختمان بپردازیم، مسلما باید به سراغ میلگرد برویم. میلگرد که از جمله پرکاربردترین آهن آلات می باشد، که عموما در آرماتوربندی و فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرد تا مقاومت لازم را در برابر نیروهای کششی و برشی فراهم آورده و بنا را محکم و با دوام سازد. این محصول با سطح مقطعی دایره ای شکل و توپر در سه دسته آجدار، کلاف و ساده تولید می شود. همچنین قیمت میلگرد نقش موثری بر قیمت ساختمان دارد.

4- ورق فولادی و انواع آن

ورق های فولادی به عنوان یکی دیگر از اعضای خانواده آهن آلات و انواع آن میباشند. خود این ورق ها شامل انواع گوناگونی همچون ورق اکسین، آجدار، رنگی، اسید شوی و ... میباشند. که هر از هر کدام این انواع کاربرد مختص به خود را دارند و در جای مخصوص به خود مورد استفاده قرار میگیرند. برای مثال از ورق های آجدار برای سقف سوله ها و شیروانی استفاده میشود. این دسته از محصولات آهن درای تنوع زیادی بوده و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.

5- نبشی ها و ناودانی ها

نبشی ها از دیگر انواع آهن آلات میباشند. از نبشی ها برای اتصال تیر به ستون استفاده میکنند این مقاطع فولادی دارای یم مقطع و دو ضلع عمود بر آن میباشد. نبشی ها در دو نوع بال مساوی و نامساوی در بازار موجود میباشند که همانطور که از اسمشان مشخص است تفاوتشان در اندازه بال ها میباشد.

ناودانی ها از دیگر انواع مهم آهن آلات میباشند این مقاطع اغلب به شکل های سی و یو تولید میکنند همچنین برای تولید آن ها از مواد گوناگون استفاده میکنند که با توجه به محلی که قصد استفاده ناودانی در آن را داریم باید ناودانی مناسب را انتخاب کنیم. این محصولات فولادی درای انواع سنگین و سبک هستند که از نوع سنگین تر آن در جاهایی که نیاز به تحمل بار بیشتری دارد استفاده میکنند. قیمت ناودانی بسته به جنس و نوع آن متفاوت میباشد.

6- شمش فولادی

شمش های فولادی به صورت های گوناگون و اندازه های متفاوت و با سطح مقطع های مختلف وجود دارند با عنوان مثال تختال ها را با سطح مقطعی به صورت مستطیل تولید میکنند. عمده مصرف شمش ها برای تولید مقاطع فولادی است. البته شمش های فولادی در انواع گوناگون با اندازه های گوناگون ساخته و تولید میشود.

7- قراضه و ضایعات آهن

 به فولاد و آهن های مصرف شده یا بی مصرف (آهن شکسته یا زنگ زده) قراضه یا ضایعات آهن میگویند. همچنین آهن هایی که دیگر نمیتوان از آن استفاده کرد نیز جزء این دسته به حساب می آیند. به عنوان مثال آهن های زنگ زده میلگرد های استفاده شده میلگرد های شکسته و ... همه این ها جز قراضه آهن به حساب می آیند. قراضه آهن ها را بازیافت میکنند و از آن ها دوباره آهن و میلگرد میسازند زیرا این کار از لحاظ قیمتی بسیار به صرفه میباشد. در نظر داشته باشید که قیمت آهن و قیمت قراضه آهن تاثیر مستقیمی بر روی قیمت میلگرد دارد.