پلیسه گیری چیست و انواع آن کدامند؟ 

در زمان ساخت قطعه های فلزی مختلف، امکان ایجاد پلیسه بسیار زیاد می باشد. در واقع ، پلیسه به شکل گیری لبه های ناهموار فلز، گفته می شود که این مشکل باید با کمک فرایند پلیسه گیری، رفع شود. زیرا، باقی ماندن پلیسه بر روی قطعات مختلف فلزی، معایب زیادی به همراه دارد. لازم به ذکر است تا بدانید که فرایند پلیسه گیری از طریق چند روش انجام می شود که شامل پلیسه گیری دستی، پلیسه گیری با پانچ، پلیسه گیری الکتروشیمیایی و .... می باشند. لذا، اگر می خواهید که با انواع روش های پلیسه گیری و مزایا و معایب هر یک از آن ها به خوبی آشنا شوید، در ادامه مقاله همراه ما باشید. ما در ادامه ابتدا شما را با پلیسه آشنا کرده و سپس تمامی روش های پلیسه گیری را معرفی خواهیم کرد. 

پلیسه چیست؟

پیش از آن که بخواهیم شما عزیزان را با فرایند پلیسه گیری و انواع روش های آن آشنا کنیم، بهتر است که با معنی پلیسه به خوبی آشنا شوید. همان طور که بیان کردیم، در طی فرایند تولید قطعات فلزی، ممکن است لبه های آن ها ناهموار بوده و یا مشکلات مشابه ای به وجود آید، در این صورت به وجود این ناهمواری پلیسه  (Burr)گفته می شود. به عبارتی ساده تر کنیم خدمت هر یک از شما عزیزان عرض کنیم که پلیسه به معنی لبه نازک یا ناحیه ای سخت است که به خاطر برش یا شکل دادن به فلز، به وجود آمده است. پلیسه، همواره موجب بروز مشکلاتی شده و معایبی را به همراه دارد که تعدادی از مهم ترنی آن ها، شامل موارد زیر می باشند: 
•    پلیسه باعث بروز لبه های تیزی در فلز می شود که همین امر، موجب کاهش امنیت شده و برای اپراتورها خطرناک می باشد؛ زیرا، این لبه تیز ممکن است باعث بریدگی شود.
•    وجود پلیسه باعث می شود تا در هنگام مونتاژ کردن قطعات، مشکلاتی ایجاد شود. 
•    وجود پلیسه موجب ایجاد خراش در سطوح دیگر فلزات می گردد.
•    وجود پلیسه سبب به وجود آمدن ، اتصال کوتاه الکتریکی می شود.
•    پلیسه می تواند میدان های الکتریکی و مغناطیسی نامنظمی را به وجود آورد. 
•    وجود پلیسه سبب شکست ولتاژ بالای دی الکتریک می گردد.
•    فرایند روغن کاری فلزات، در صورت وجود پلیسه با مشکل رو به رو می شود.
بنا به معایب بیان شده، تا حد امکان باید از ایجاد پلیسه جلوگیری کرد و یا اگر بنا به هر دلیل این مشکل به وجود آمد، باید برای رفع آن تلاش نمود. البته، به خاطر بسپارید که همواره در زمان ساخت فلزات، پلیسه به وجود نمی آید و فقط در برخی از روش های تولید این اتفاق، رخ می دهد که در بخش بعدی به طور کامل به این موضوع خواهیم پرداخت. 
پلیسه از طریق چه روش های تولیدی، به وجود می آید؟
همان طور که در بخش پیشین مقاله بیان کردیم، پلیسه فقط تحت شرایطی و با روش های تولیدی به وجود می آید و مختص تمامی روش ها نیست. لازم به ذکر است تا در رابطه با این موضوع بدانید که پلیسه در اغلب موارد در زمان انجام عملیات ماشین کاری و یا برش به وجود می آید که برخی از روش های رایج ماشین کاری که باعث به وجود آمدن پلیسه می شوند، شامل موارد زیر می باشند:
•    عملیات فرزکاری
•    عملیات دریل کاری
•    عملیات حکاکی
•    عملیات تراشکاری
•    عملیات برش لیزر
•    عملیات برش پلاسما
•    عملیات پولک زنی
•    پانچ کردن

البته، به یاد داشته باشید که همواره روش های فوق، به تنهایی باعث ایجاد پلیسه نمی شوند؛ بلکه، مهارت افراد، دانش آن ها در حین انجام عملیات، گرید فلز و ..... نیز در این امر دخیل هستند.  

انواع روش های پلیسه گیری و مزیت ها و معایبی آن ها 

هم اکنون که با پلیسه و روش های به وجود آمدن آن آشنا شدید، ممکن است بپرسید که از چه طریقی می توان پیسه را از بین بر؟ در پاسخ به این سوال شما باید بیان کنیم که پلیسه فقط از طریق روش پلیسه گیری رفع می شود. در واقع، فقط از این طریق می توان پلیسه ها را حذف نموده و سطح فلزات را صاف کرد. به یاد داشته باشید که پلیسه گیری امروزه به یک دانش تبدیل شده و حتی کتاب های زیادی در رابطه با این موضوع، نوشته شده و به چاپ رسیده اند. لازم به ذکر است تا بدانید که پلیسه گیری، از طریق روش های مختلفی انجام می شود که هر یک از آن ها دارای مزیت ها و معایبی می باشند. تعدادی از رایج ترین و مهم ترین، روش های پلیسه گیری (Deburring)، شامل موارد زیر می باشند: 
1.    پلیسه گیری دستی
یکی از ابتدایی ترین و قدیمی ترین و ابتدایی ترین روش های پلیسه گیری، روش دستی است که برای این کار افراد باید آموزش دیده باشند و همچنین دانش و مهارت کافی را دارا باشند. این روش، در مقایسه با سایر روش ها، به زمان و البته تلاش بسیار زیادی نیاز دارد که به همین خاطر، امروزه از آن فقط در کارگاه های کوچک و با نرخ تولید محصول کم استفاده می کنند. لازم به ذکر است تا بدانید که پلیسه گیری دستی، نیازمند بازارهایی می باشد که شامل: سمباده، چاقوی پلیسه گیری، سوهان و ... می باشند. در رابطه با مزیت های این روش، می توانیم بیان کنیم که نیازی به استفاده از ماشین ها و ابزارهای گران قیمت نیست و همچنین این روش دارای قابلیت انعطاف پذیری می باشد. اما، این شیوه دارای معایبی نیز است که به شرح زیر هستند: 
•    پلیسه گیری دستی فقط برای مقادیر کم محصول قابلیت اجرا دارد. 
•    این روش، فقط برای پلیسه های کوچک مناسب می باشد.
•    پلیسه گیری دستی برای محصولاتی با تعداد بالا، از نظر هزینه مقرون به صرفه نیست. 
2.    پلیسه گیری پانچ
نوع دیگری از پلیسه گیری مربوط به نوع پانچ می باشد و همان طور که از نام آن مشخص است، برای حذف پلیسه از این طریق، همواره از ماشین پانچ استفاده می شود. به خاطر بسپارید که برای استفاده از این روش به تعداد زیادی قالب اعم از: قالب پولک زنی سخت، قالب پولک زنی نرم و قالب کالیبراژ و .... نیاز می باشد. در رابطه با مزیت های پلیسه گیری پانچ، بهتر است تا بدانید که بهره وری بیشتری داشته و همچنین کارایی بالاتری نسبت به نوع دستی دارد. اما، برای انجام این روش، به ابزارهای خاصی نیاز می باشد که این مسئله، یکی از مهم ترین معایب آن محسوب می شود.  
3.    پلیسه گیری حفره 
پلیسه گیری حفره، نوع دیگری از روش های حذف پلیسه است که همواره این روش، برای پلیسه گیری داخل حفره ها کاربرد دارد. در رابطه با ابزارهای این شیوه، بهتر است تا بدانید که به ابزارهایی با ساختاری مشابه نیاز است. به طور مثال : باید یک ابزار برش بر روی اسپیندل نصب گردد تا بتواند به آرامی داخل حفره رفته و بدون اینکه خراش یا خسارتی بر جای بگذارد، پلیسه را حذف نماید. پلیسه گیری حفره، از نظر هزینه بسیار مقرون به صرفه است و از نظر زمان نیز به سرعت انجام می شود. علاوه بر این، نتیجه نهایی حذف پلیسه با این شیوه بهتر از سایرین می باشد. اما، این شیوه معایبی نیز دارد که عبارتند از : 
•    پلیسه گیری حفره همان طور که از نامش مشخص است، تنها برای حفره ها کاربرد دارد. 
•    پلیسه گیری حفره نیازمند ابزار خاصی می باشد. 
4.    پلیسه گیری الکتروشیمیایی
نوع دیگری از روش های پلیسه گیری، مربوط به نوع الکتروشیمیایی می باشد که این روش در صورتی کاربرد دارد که قطعه مورد نظر کوچک بوده و نتوان با کمک سایر روش های پلیسه را حذف کرد. لازم به ذکر است تا بدانید که در این روش همواره از ابزاری شبیه به لبه ای که پلیسه گیری صورت می گیرد، استفاده می شود. در واقع، این ابزار با جریان الکتریکی و محلول سدیم کلرید یا سدیم نیترات کار کرده و پلیسه و یا هر گونه ماده اضافی را، از بین می برد. این روش ، دارای مزیت های بسیار زیادی می باشد که شامل، سریع بودن انجام آن، امکام حذف پلیسه در چند قطعه مختلف به صورت همزمان، عدم وجود ریسک حرارت و .... می باشند. اما، روش پلیسه گیری الکتروشیمیایی، معایب کمی دارند که آن هم مربوط به نیاز ابزار سفارشی و استفاده برای قطعات کوچک، می باشند. 
5.    پلیسه گیری تامبلینگ
شاید تا به حال نام روش پلیسه گیری تامبلینگ به گوشتان نخورده باشد و ندانید که چگونه انجام می شود . این شیوه، یکی دیگر از روش های حذف پلیسه فلزات است که برای انجام آن همواره از ویبراتور یا مخازن سانتریفیوژ استفاده می کنند. لازم به ذکر است تا بدانید که این روش، بدون هیچ خراشی پلیسه ها را حذف کرده و کارایی بسیار بالایی دارد. علاوه بر این، پلیسه گیری تامبلینگ، توانایی دارد تا تمامی نقص های روی سطح فلزات را به طور کامل، از بین ببرد. اما در عین حال، این روش معایبی را نیز به همراه دارد که شامل موارد زیر می باشند: 
•    پلیسه گیری تامبلینگ، به ماشین های خاص نیاز دارد.
•    پلیسه گیری تامبلینگ، به مدیوم های متعددی برای استفاده های مختلف، نیاز دارد.
خلاصه مطلب
ما در این بخش تلاش کردیم تا هر یک از شما عزیزان را ابتدا با پلیسه آشنا کرده و اطلاعات کاملی را در رابطه با انواع روش های پلیسه گیری و مزایا و معایب آن ها، در اختیارتان قرار دهیم. اگر سوالی در این زمینه دارید و یا نیاز به اطلاعات بیشتری در رابطه با انواع روش های پلیسه گیری دارید، می توانید با همکاران ما در فولاد فیدار ارتباط برقرار کرده و از آن ها یاری بگیرید. همچنین برای خرید انواع نبشی و ناودانی همکاران ما آماده مشاوره هستند.