ورق استیل آستنیتی چیست و انواع آن کدامند؟

ورق استیل آستنیتی یکی از محبوب ترین نوع ورق های استیل به شمار می آید که برای ساخت آن از روش های مختلفی از جمله نورد سرد و نورد گرم استفاده می شود. در ساخت این ورق از عناصر و آلیاژهای متنوعی استفاده می شود که شامل: کربن، نیکل، کروم، آهن، نیتروژن، منگنز و... می باشند. این محصول دارای ویژگی های منحصر به فردی است که شامل: مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی، مقاومت در برابر ضربه و آسیب، در برابر حرارت و دمای بالا و... بوده و به همین خاطر از آن به صورت گسترده استفاده می کنند. این محصول از نظر قیمتی نیز مقرون به صرفه بوده و دوام و عمر زیادی دارد. ورق استیل آستنیتی دارای انواع مختلفی است که در سری های 200 و 300 تولید می شوند. برای آشنایی بیشتر با این ورق، بهتر است در ادامه مطلب همراه ما باشید

ورق استیل آستنیتی چیست؟

ورق استیل آستنیتی (Austenitic Stainless Steel) یکی از بهترین ورق های استیل است از فولاد ضدزنگ تولید شده و دارای بلورهای آستنیت می باشد. عناصر اصلی تشکیل دهنده این ورق، آهن، کروم، نیکل و مقدار کمی کربن هستند و البته از سایر عنصار مثل: منگنز، نیتروژن و سیلیسیم نیز به میزان کمی برای تولید آن استفاده می شود. هر یک از این عناصر با ترکیب فولاد ضد زنگ قرار داده شده و از طریق حرارت دادن استیل فریتی در دمایی معادل 912 درجه سانتی‌ گراد منجر به ساخت ورق استیل آستنیتی می شوند. از نظر سختی، این محصول بسیار مقاوم بوده دارای ویژگی های بسیار زیادی می باشد. همواره برای افزایش مقاومت آن، از فرایند کار سرد استفاده می شود که علاوه بر افزایش مقاومت، خاصیت مغناطیسی ورق را نیز افزایش می دهند. به صورت کلی این روق در فرایند آنیل شده مغناطیسی نیست؛ اما با فرایند کار سرد، دارای این خاصیت خواهد بود. 
این ورق، به راحتی تغییر شکل داده و در واقع دارای خاصیت شکل‌ پذیری بالایی می باشد. همچنین، فرایند جوشکاری به راحتی بر روی این محصول انجام می شود و مشکلی را به وجود نمی آورد. علاوه بر این، ورق استیل آستنیتی در برابر خوردگی، اکسیداسیون یا خوردگی ناشی از رطوبت و... نیز مقاومت زیادی دارد. تعدادی از کارخانه های تولید کننده این ورق، برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی،  به ساختار اصلی این محصول عنصر مولیبدن را اضافه می نمایند تا این روق بتواند در هر محیطی از خوردگی یا زنگ زدگی در امان باشد. به طور مثال: ورق استیل با گرید 316 دارای 2 تا 3 درصد مولیبدن است که همین میزان باعث شده تا در مقایسه با سایرین، از مقاومت بالایی برخوردار باشد. علاوه بر خوردگی انواع ورق های آستنیتی در برابر حرارت و دمای بالا نیز مقاوم بوده و می توان از آن ها در هر محیط و دمایی مخصوصا در محیط ‌هایی با دمای بیش از 1000 درجه سانتی ‌گراد، بهره گرفت. 

مزایای تهیه و استفاده از ورق استیل آستنیتی

تهیه و استفاده از ورق استیل آستنیتی همانند سایر ورق ها و محصولات فولادی، دارای مزایای بی شماری نیز می باشد که تعدادی از مهم ترین این مزیت ها، عبارتند از:
•    مقاومت زیاد در برابر زنگ زدگی و خوردگی
•    مقاومت در برابر حرارت و دمای بالا 
•    داشتن عمر طولانی و دوام زیاد 
•    داشتن ظاهری جذاب و براق
•    قابلیت شکل پذیری بالا 
•    در دسترس بودن و امکان تهیه از هر شهری
•    وزن سبک و راحتی در جابه‌جایی
•    قابلیت بازیافت پذیری 
•    مقرون به صرفه بودن

انواع ورق های استیل آستنیتی 

ورق های استیل آستنیتی از نظر گرید، ساختار، کاربرد و... با هم متفاوت هستند و به دو سری 200 و 300 تقسیم می شوند. ورق های استیل آستنیتی سری های 200 دارای سه عنصر اصلی آهن، نیکل و کروم هستند که گاهی اوقات در ساختار آن ها از میزان کمی نیتروژن نیز استفاده می شود. نیکیل که برای ساخت ورق های سری 200 استفاده می شود، بسیار کم است که دلیل اصلی آن گران بودن قیمت نیکل می باشد. البته، برخی از تولیدکنندگان به جای نیکل از نیتروژن استفاده می کنند. اما، علاوه بر گران بودن قیمت، دلیل اصلی استفاده کم از نیکل به خاطر این است که افزایش مقدار آن، موجب تضعیف آلیاژ نهایی می شود. تعدادی از سازندگان نیز برای پیشگیری از چنین وقایعی و افزایش مقدار نیتروژن آلیاژ، از عنصر منگنز در ساختار ورق های سری 200 استفاده می کنند که این موضوع سبب شده تا برخی از افراد این ورق ها را با نام فولاد ضدزنگ کروم و منگنز و با نام CrMn نیز بشناسند. 
گرید دیگری از ورق استیل آستنیتی سری 300 می باشد که دارای کروم به میزان 18 الی 30 درصد، نیکل به مقدار 6 الی 20 درصد و کربن 0.15 درصد است. ورق های سری 300 انواع مختلفی هستند که هر یک از آن ها ضدزنگ بوده و مقاومت خوبی در برابر خوردگی و تغییرات دمایی دارند. سری 300 در مقایسه با سری 200، پرکاربردتر بوده و دارای ویژگی های مکانیکی خاصی هستند. انواع ورق های سری 300 شامل موارد زیر می باشند:
•    دسته اول، معمولا به ورق هایی با گریدهای 301، 302، 303، 303Se، 304، 304L، 304N، 321، 347 و 348 اختصاص داده شده است که همه آن ها به صورت یکسان در برابر عوامل مختلف، مقاوم می باشند. هر یک از این گرید ها در دسته محصولات ضد زنگ قرار داده شده و در هیچ محیطی دچار زنگ زدگی یا خوردگی نمی شوند. آلیاژ های استنلس استیل 321، 347 و 348 دارای مقاومت به خوردگی مشابه استنلس استیل 302 و 304 بوده و کربن موجود در آن ها با افزودن تیتانیم یا نئوبیم، پایدار می گردد. لذا، این محصولات همیشه پس از به اتمام رسیدن فرایند جوشکاری، حساسیت و خوردگی کنار درز جوش این ورق ها را از دست می دهند. 
•    دسته دوم ورق های سری 300، مختص دو گرید 305 و 348 بوده و دارای نیکل زیادی می باشند. به طوری که تقریبا تمامی تولیدکنندگان در ساخت آن ها از 12 الی 15 درصد نیکل استفاده می کنند. همین امر نیز موجب شده تا میزان مقاومت این ورق ها در مقایسه با نوع قبلی، بیشتر باشد. 
•    دسته سوم ورق های استیل شامل: 302B، 308، 309، 309S، 310، 310S، 314 بوده و دارای میزان کمی سیلیسیم هستند. استفاده ازسیلیسیم در ساختار این ورق های استیل باعث شده تا هر یک از آن ها در برابر اکسیداسیون در دماهای بالا مقاومت داشته باشند. ورق استیل آستنیتی 314 با افزایش کروم و نیکل به استنلس استیل 8-18 تبدیل شده و در مقایسه با سایر ورق های سری 300 از مقاومت بسیار بالایی برخوردار می باشد. همچنین، تولیدکنندگان می توانند با افزودن مقداری سیلیسیم منجر به افزایش مقاومت در برابر خوردگی و در برابر اسید سولفوریک گردند.  
•    دسته چهارم ورق های استیل آستنیتی نیز شامل: 316،316L،316F، 316N، 317 و 317L  هستند. ورق های استیل این دسته، به دلیل دارا بودن مولیبدن، مقاومت کمی در برابر خوردگی حفره ای، مخصوصاً در محیط های احیا کننده و محیط های حاوی یون کلرید دارا بوده و در این محیط ها آسیب پذیر می باشند. 

کاربرد ورق استیل آستنیتی در صنایع مختلف

به خاطر تنوع زیاد در ورق های استیل آستنیتی سری 200 و 300 کاربرد آن ها نیز گسترده می باشد که تعدادی از مهم ترین کاربردهایشان شامل:
•    نگهداری و حمل مواد شیمیایی و مواد آتش ‌زا
•    نگهداری و حمل شیر خام و مواد لبنی
•    در خطوط لوله کشی
•    در صنعت خودروسازی
•    در بیمارستان و مصارف بهداشتی 
•    تجهیزات صنایع غذایی و نوشیدنی
•    برای ساخت تانکرها و تانک ها 
•    در ساخت کوره ها و پس سوزها
•    در معماری داخلی و نماهای ساختمانی
•    در تولید لوازم خانگی: ظروف استیل، سینک استیل، ماشین لباسشویی، ظرفشویی، اجاق گاز، هود و یخچال
•    تجهیزات صنایع معدنی، شیمیایی و دارویی
•    لوله های هوافضا
•    ظروف ذخیره سازی
•    قطعات برای مبدل های کاتالیزوری
•    در ساخت مخازن آب خانگی
خلاصه مطلب
ما در این بخش از مطلب تلاش کردیم تا شما را به طور مفصل با ورق استیل آستنیتی آشنا کنیم. این ورق، به نوعی یک نمونه از ورق های فولادی ضد زنگ به شمار می آید و در برابر محیط های مختلف، عوامل مختلف و.. بسیار مقاوم می باشد. البته، ورق های سری 300 از مقاومت بیشتری نسبت به ورق های سری 200 برخوردار هستند. هر یک از این ورق ها، از آلیاژ نیکل، کروم، آهن و مقدار اندکی کربن، نیتروژن و منگز تشکیل شده اند که هر یک سبب افزایش ویژگی ها و خواص مکانیکی و شیمایی این ورق ها گشته اند. برای خرید یا اطلاع از قیمت انواع ورق های استیل و سایر محصولات فولادی، می‌ توانید به سایت فولاد فیدار مراجعه کرده و از همکاران ما در این زمینه یاری بگیرید.