1402 / 12 / 21
خوردگی میلگرد چیست و روش های پیشگیری از آن کدامند؟
یکی از مهم ترین عوامل تخریب کننده میلگرد، خوردگی و زنگ زدگی در سطح آن می باشد. زمانی که یک میلگرد در یک سازه دچار خوردگی شود، با مرور زمان باعث می شود که بتن اطراف میلگرد دچار ترک خوردگی و در نهایت تخریب سازه گردد. مهم ترین دلیل و عامل خوردگی و زنگ زدگی میلگرد، نفوذ یون کلرید آزاد در سطح آن است. تشکیل لکه های سفید، ایجاد لکه های قهوه ای، ایجاد ترک، پوسته پوسته شدن، پوشش کمانش میلگردها و...، از جمله مهم ترین عوامل نشان دهنده زنگ زدگی این محصول می باشند. خوردگی میلگرد انواع مختلفی دارد که شامل: خوردگی شیاری و حفره ای هستند. رنگ آمیزی میلگرد، ایجاد پوششی فعال و...، از جمله عوامل پیشگیری از بروز این مشکل به شمار می آیند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع بهتر است تا در ادامه مطلب همراه ما باشید.
منظور از خوردگی میلگرد چیست؟
خوردگی یا زنگ زدگی میلگرد به زبان ساده به معنی اکسیداسیون شدن یک ماده با هوای مرطوب می باشد. همچنین می توان زنگ زدگی میلگرد را واکنش ماده با اکسیژن در حضور آب بیان کرد. خوردگی و یا زنگ زدگی میلگرد در بتن معمولاً نتیجه نوعی واکنش الکتروشیمیایی به شمار می آید که در این حالت الکترود مثبت و الکترود منفی در سطح میلگرد تشکیل شده و جریان یون ها در میان این الکترودها موجب زنگ زدگی و شکستن میلگردها می شود. این مشکل دارای علائمی است که می توان به راحتی از طریق آن ها به این موضوع پی برد که تعدادی از آن ها عبارتند از:
• تشکیل لایه های سفید: دی اکسید موجود در هوا با هیدروکسید کلسیم موجود در خمیر سیمان واکنش نشان می دهد و منجر به تشکیل کربنات کلسیم می گردد. لذا؛ این کربنات کلسیم نیز توسط رطوبت حمل شده و روی سطح بتن رسوب شده و موجب تشکیل لکه های سفید می شود.
• ایجاد لکه های قهوه‌ای در امتداد میلگرد: زمانی که یک محصول شروع به خوردگی می کند؛ لایه ای از اکسید آهن بر روی آن به وجود می آید که قهوه ای رنگ می باشد. این اکسید آهن هم توسط رطوبت به سطح بتن منتقل می گردد.
• ایجاد ترک: زمانی که یک میلگرد دچار زنگ زدگی شده، به بتن فشار وارد کرده و در نهایت باعث بروز ترک در سطح بتن می شود. هر چه این خوردگی و زنگ زدگی بیشتر باشد، ترک های موجود بر روی بتن نیز وسیع تر می گردد.
پوسته پوسته شدن پوشش بتنی: وقتی که این مشکل رخ می دهد، پیوند بین بتن و میلگرد از بین رفته و بتن شروع به تشکیل چندین لایه کرده و در نهایت پوسته پوسته می شود.
• کمانش میلگردها: پوسته پوسته شدن پوشش بتنی و شکستن میلگردها، اغلب باعث می شود تا کمانشی در میلگردها رخ دهد. زمانی که میلگردها دچار کمانش شوند؛ باعث بروز برآمدگی در سطح بتن شده و در نهایت ممکن است با گذر زمان کل سازه فرو بریزد.
عوامل اثرگذار بر بروز خوردگی میلگردها
عوامل و شرایط مختلفی وجود دارند که باعث می شوند تا میلگردها دچار خوردگی و زنگ زدگی شوند. از جمله مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می باشند:
• نفوذ رطوبت و اکسیژن در سطح میلگرد
• عدم تشکیل لایه محافظ در زمان بت ریزی در اطراف میلگرد
• وجود فاصله ای در بین بتن و میلگرد در حین اجرای کار
• از بین رفتن لایه محافظ اطراف میلگرد در اثر نفوذ مواد اسیدی به بتن
• نفوذ دی اکسید کربن به بتن و ایجاد رطوبت اطراف میلگرد
• انتشار یون کلرید داخل بتن و نفوذ به سطح میلگرد
به طور کلی میلگردهای استفاده شده در بتن هم به صورت فیزیکی و هم به صورت شیمیایی مورد محافظت قرار می گیرند. لذا، در صورتی که این محافظ ها از بین بروند؛ میلگردها در معرض خوردگی قرار می گیرند. منظور از محافظت فیزیکی همان پوشش بتن بر روی میلگرد است که نفوذ عوامل خوردگی مثل: کلرید آزاد و دی اکسید کربن را به کمترین میزان ممکن می رساند. محافظت شیمیایی نیز در شرایط قلیایی سیمان تازه به دلیل وجود هیدروکسید کلسیم و قلیایی های سدیم و پتاسیم در سیمان یک لایه اکسیدی محافظ بر روی میلگرد تشکیل می گردد.
انواع خوردگی و زنگ زدگی در میلگرد کدامند؟
انواع زنگ زدگی بر روی میلگردهای مختلف در دو دسته دست تقسیم بندی می شوند. خوردگی شیاری یکی از مهم ترین نوع زنگ زدگی به شمار می آید که در شیارها و دیگر مناطق فلزات در معرض مایع خورنده اتفاق می افتد. زنگ زدگی شیاری شایع ترین و رایج ترین نوع تخریب میلگرد می باشد. در واقع، گاهی اوقات محلول های مختلف ممکن است بتوانند در شیارهای کوچک موجود در سازه بتنی باقی مانده و مولکول های اکسیژن در محلول راکت نیز حلالیت کمی دارند که در نهایت این مایع زمانی که در داخل شیار راکت باقی بماند؛ منجر می شود که در آن ناحیه آنیدی در سطح فلز تشکیل شده و در نتیجه موجب خوردگی میلگرد گردد.
خوردگی حفره ای نیز نوع دیگری از زنگ زدگی موضعی میلگرد به شمار می آید که اغلب به خاطر وجود یک سوراخ یا حفره بر سطح این محصول اتفاق می افتد. همچنین، عامل اصلی این پدیده نیز نرسیدن اکسیژن به بخش کوچکی از سطح آن می باشد. در این صورت، بخشی که اکسیژن کمی دارد نقش آند را بازی می کند و بخشی که دارای اکسیژن بالا باشد؛ نقش کاتد را بازی می کند. لذا، زمانی که حفره در سطح یک محصول ایجاد شود؛ می تواند آسیب های مختلفی را بر میلگرد وارد کرده و در نتیجه منجر به خرابی کل سازه شود.
چه عواملی موجب افزایش خوردگی و زنگ زدگی میلگردها می شود؟
خوردگی میلگرد ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد و مولفه هایی باعث تسریع این روند شوند که شامل موارد زیر می باشند:
• نفوذ پذیری بتن: منظور از این عامل نفوذ پذیری در برابر آب و مایعات دیگر در برابر هوا در برابر یون کلرید و... می باشند. لذا، زمانی که نفوذ پذیری در بتن شدت پیدا کند، روند خوردگی میلگرد نیز تسریع می یابد.
• عدم وجود پوشش یا کم بودن ضخامت آن: زمانی که یک محصول دارای پوششی نباشد و در برابر یون کلرید و عوامل مختلف قرار گیرد؛ سطح خوردگی آن افزایش پیدا می کند. زیرا، عوامل تاثیر گذار و زنگ زدگی مثل یون کلرید ابتدا از پوشش بتنی روی میلگرد عبور کرد و سپس به سطح آن می رسد. به همین خاطر اگر پوشش وجود نداشته باشد یا کم باشد؛ این مشکل به سطح میلگرد نفوذ کرده و خوردگی را نیز شدت می دهد.
• وجود درز یا ترک در پوشش بتنی روی میلگرد: معمولاً برای بتن ترک های سطحی به خاطر جمع شدگی یا خزش بتن به وجود می آید که آن ها باعث نفوذ عوامل مخرب و تماس هوا به میلگردها می شوند.
روش های پیشگیری از خوردگی میلگرد کدامند؟
ایجاد یک پوشش سطحی بر روی انواع میلگردها مثل پوشش بتن یا پوشش مکانیکی می تواند تا حد زیادی از خوردگی آن ها جلوگیری کند. اما، این پوشش باید کاملاً سالم و بدون هیچ گونه شکاف و یا حفره ای باشد. یکی دیگر از روش های پیشگیری زنگ زدن میلگرد رنگ آمیزی آن است به روش مرسوم اغلب برای این کار از آبکاری میلگرد نیز استفاده می کنند. این رنگ آمیزی یا آبکاری به طور کلی پوشش رنگی ضخامت بیشتری داشته باشد تا عمر میلگرد نیز افزایش پیدا کند. ایجاد پوشش فعال نیز یکی دیگر از این روش ها است که ماده شیمیایی را برای از بین بردن واکنش های الکتروشیمیایی در عایق الکتریکی یا...، قابل نفوذ اعمال می کنند. از طریق این روش میلگرد نسبت به خراش یا نقص در پوشش خود حساسیت کمتری داشته و میزان خوردگی آن تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
خلاصه مطلب
ما در این بخش از مطلب تلاش کردیم تا هر یک از شما عزیزان را با خوردگی میلگرد به روش های پیشگیری آن آشنا کنیم. اگر شما هم جزء افرادی هستید که از میلگرد به طور گسترده استفاده می کنید، بهتر است که برای بروز پیشگیری از زنگ زدگی آن حتماً اقدامات بیان شده را انجام دهید. اگر سوالی در این حیطه دارید و یا می خواهید نسبت به خرید انواع میلگردها اقدام کنید؛ می توانید با همکاران ما در فولاد فیدار ارتباط برقرار نمایید.
