واکنش بازار فولاد در مقابل تصویب FATF چیست؟

در روزهای اخیر، خبرهای زیادی درباره تصویب طرح FATF شنیده می‌شود که توجه فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران را جلب کرده است. کمیسیون ویژه تشخیص مصلحت نظام دو لایحه مرتبط با FATF را تصویب نمود که این امر خبرهای خوبی درباره افزایش معاملات تجاری می‌دهد. البته مصوبه‌ای که شورای‌عالی اقتصادی سران قوا در خصوص تداوم قیمت‌گذاری کالاهای ضروری ارائه کرده، بحث‌های داغی را درباره سیاست‌های جدید تنظیم بازار به وجود آورده است. مهم‌ترین مسئله این است که تصویب طرح FATF چه اثراتی بر زنجیره تولید فولاد کشور خواهد داشت؟ بدون شک، تصویب این طرح بر قیمت محصولات مختلف بازار آهن آلات از جمله قیمت میلگرد و قیمت تیرآهن هاش اثر خواهد گذاشت.  

پیامدهای طرح FATF بر بازار فولاد کشور 

موافقت کمیسیون ویژه مجمع تشخیص مصلحت نظام با دو لایحه مهم FATF، امید زیادی را برای عضویت ایران در این گروه زنده کرد. البته این تصمیم هنوز به طور کامل تصویب نشده و تأیید آن در گرو آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی در صحن علنی است. در صورت تصویب این طرح توسط مجلس، روابط بانکی شرکت‌های ایرانی در عرصه بین‌الملل بهبود می‌یابد و دسترسی به منابع خارجی آسان‌تر می‌شود. این تغییرات صنعت فولاد کشور را متحول می‌سازد و عرصه مناسبی برای صادرات محصولات و ارزآوری به کشور فراهم می‌کند. 
باوجود این، برخی از کارشناسان اقتصادی و فعالان صنعتی بر این باور هستند که تصویب این طرح می‌تواند در تبادلات مالی، محدودیت‌های مختلفی به وجود آورد. به‌ویژه این که در صنعت فولاد به دلیل تحریم‌ها، اغلب نقل‌وانتقالات مالی از طریق کانال‌های غیررسمی صورت می‌گیرد. به همین دلیل شفافیت کامل مالی می‌تواند برای برخی صادرکنندگان و واردکنندگان این حوزه مشکل ایجاد کند. در نتیجه تا هنگام مشخص‌شدن تبادل‌های مالی جدید، بازار آهن و فولاد با نوسان‌های زیادی مواجه می‌شود. 

آینده بازار آهن با وجود قیمت‌گذاری‌های دولتی 

شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، طی روزهای اخیر اختیارات ستاد تنظیم بازار را برای سال 1404 نیز تمدید کرده است. بر اساس بند ث  ماده 46 برنامه هفتم توسعه، دولت نمی‌توانست به جز کالاهای انحصاری و اساسی، سایر محصولات را قیمت‌گذاری نماید. مصوبه جدید شورای عالی هماهنگی اقتصادی این قانون را به حاشیه می‌برد و زمینه را برای قیمت‌گذاری کالاهای حساس فراهم می‌کند. نکته مهمی که در این خبر وجود دارد این است که بر اساس گروه‌بندی کالایی دولت، فولاد در زمره کالاهای حساس قرار گرفته است. 

این موضوع نشان می‌دهد که قیمت محصولات فولادی همچنان در گرو سیاست‌های تنظیم بازار خواهد بود. بر اساس شواهد موجود در طی این سال‌ها، قیمت‌گذاری‌های دستوری نقش مهمی در افزایش تقاضای کاذب، رانت و کاهش انگیزه تولیدکنندگان ایفا کرده است. چنانچه این روند همچنان ادامه داشته باشد، تولیدکنندگان صنعت فولاد ممکن است درگیر مشکلات جدیدی مانند کاهش صادرات و عدم تطابق قیمت‌های داخلی با نرخ‌های جهانی شوند. به طور کلی، این عوامل می‌تواند قیمت تیرآهن هاش و محصولات مهم دیگر فولادی را به طرز وحشتناکی افزایش دهد. 

چشم‌انداز تصمیمات دولت بر آینده بازار فولاد 

باتوجه‌به شرایطی که خدمت شما عرض کردیم، در ماه‌های آینده ممکن است در بازار آهن سناریوهای جدیدی پیش بیاید. اگر طرح FATF تصویب شود، بهبود شیوه معاملات و ارتباط با کشورهای خارجی سبب افزایش صادرات خواهد شد. این موضوع تقاضای داخلی برای مواد اولیه را افزایش می‌دهد و سرمایه‌گذاری در بخش فولاد را بهبود می‌بخشد. حال تداوم سیاست قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند مشکلات عدیده‌ای در بازار به وجود آورد. چنانچه محصولات فولادی همچنان در گروه کالاهای حساس بماند، تولیدکنندگان ناچار هستند محصولات خود را بر اساس قیمت‌گذاری دولتی به فروش برسانند. در نتیجه، ثبات بازار به هم می‌خورد و تولید کاهش می‌یابد. 

به‌غیراز این، استراتژی‌های آینده دولت و نوسان قیمت دلار نیز می‌تواند بر بازار تأثیر بگذارد. اگر دولت با رویکردهای صحیح بتواند نرخ ارز را کنترل نماید، تورم کاهش‌یافته و ثبات نسبی در بازار به وجود می‌آید. چنانچه نوسانات ارزی همچنان ادامه داشته باشد، مشکلات خریداران و تولیدکنندگان این عرصه دوچندان خواهد شد.

 به طور کلی، این دو تصمیم یعنی تصویب اولیه FATF و قیمت‌گذاری دولتی اثرات متفاوتی بر بازار محصولات فولادی خواهد داشت. برقراری ارتباط با خریداران و تجار خارجی می‌تواند برای فعالان بازار آهن بسیار مفید باشد؛ در حالی که قیمت‌گذاری‌های دولتی فقط مشکلات آن‌ها را بیشتر می‌کند. تولیدکنندگان باید روند این تصمیمات و پیامدهای آن‌ها را به‌دقت بررسی کنند تا بر اساس تغییرات بازار، سیاست‌های جدیدی اتخاذ نمایند.